bianet'in Medya Gözlem Raporlarını ve Medya Gözlem Veritabanı’na girilen verileri referans alan çalışması, Türkiye’de medya organları ve gazeteciler bakımından ifade özgürlüğünün son bir yılını değerlendiriyor.
2001'den bu yana düzenli olarak medya çalışanlarına ve kurumlarına yönelik ifade özgürlüğü ihlallerini raporlaştıran ve bu konuda veri sununan IPS İletişim Vakfı / bianet 2023 değerlendirme raporunu yayınlandı!
Rapor, BİA Medya Gözlem Veritabanı 2023 verilerini ve aynı yıl yayınlanmış dört medya gözlem raporunu referans alarak, Oslo Metropolitan Üniversitesi (Gazetecilik ve Medya Uluslararası Merkezi, JMIC) finansal desteğiyle hazırlandı.
Sinem Aydınlı ve Erol Önderoğlu'nun kaleme aldığı raporda günlük medya takibi yapılarak güncellenen Medya Gözlem Veritabanı’nda 1 Ocak 2023 - 1 Ocak 2024 arasında toplam 210 yeni müdahale listeniyor. Geçmiş yıllarda gerçekleşen ve yargılamaların devam ettiği müdahalelerle birlikte 2023 yılına ait toplam 352 müdahale var.
Bu müdahaleler arasında gazetecilerin maruz kaldığı tehdit, taciz veya fiziksel şiddet gibi üçüncü kişilerin müdahaleleri ile birlikte yargı veya yürütme organları tarafından yapılan müdahaleler de mevcut.
Ekim 2022’de yürürlüğe giren “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” (bilinen adıyla “dezenformasyon” yasası) ya da iktidara muhalif çevreler tarafından “sansür yasası” olarak tanımlanan yasa, ifade özgürlüğüne yönelik müdahalelere bir yenisi olarak eklendi.
2023 yılı verilerine bakıldığında, yasanın iktidara muhalif çevrelerin yanı sıra özellikle 6 Şubat depreminden sonra iktidarı eleştiren gazetecilere yönelik de kullanıldığı görülüyor. Veritabanında TCK’da 217/A maddesinde yer alan “dezenformasyon yasası”na dair 16 müdahale listelenmiş durumda.
14 ve 28 Mayıs tarihlerinde gerçekleşen Cumhurbaşkanı seçimlerine dair yayımlanan haberler ise medya özgürlüğünün yaşadığı gerilemenin başka bir işareti oldu. AGİT ve Avrupa Konseyi heyetleri ile gazetecilik örgütleri, bu seçimlere dair yüzde 90'ının hükümetle politik ve/veya ekonomik çıkarları olan medya sahiplerinin olduğu bir medya ortamında adil, tarafsız ve şeffaf bir şekilde yapılmadığına dikkat çekti. Özellikle Kürt gazetecilere yönelik kitlesel tutuklamalar, Tatvan’da yolsuzluk haberleri yaptıktan sonra Sinan Aygül’ün ağır bir saldırıyla karşılaşması, TELE1 Genel Yayın Yönetmeni Merdan Yanardağ'ın tutuklanması bu müdahalelerden yalnızca birkaçı.
Raporun tamamı için: https://static.bianet.org/belge/rapor/MGR_2023_TR.pdf
