Geçtiğimiz yılın gazeteci davalarını mercek altına alına Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), 2021 içerisinde 241 gazetecinin yargılandığını açıkladı. IPI, bu gazeteciler içerisinde 28’inin ceza aldığını belirtti.
Türkiye’de son yıllarda görülen gazeteci yargılamalarını, hem yerel hem de uluslararası arenada sürdürdüğü savunu çalışmalarının bir parçası olarak yakından takip eden Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), Free Turkey Journalists kampanyasında yer alan dava gözlem programının yıllık istatistiklerini açıkladı.
IPI dava gözlem programı kapsamında, IPI temsilcileri mahkeme salonlarında pek çok davayı fiziken gözlemledi. Bu kapsamda, İstanbul ve Van’da toplam 10 duruşma bizzat gözlemledi. IPI’ın kendi araştırmalarına ek, MLSA, Press in Arrest, P24, Bianet ve RSF gibi dava gözlemleyen yerel basın örgütlerinin tamamlayıcı çalışmaları ile yüzden fazla dava dosyasında gelişmeleri belgeledi.
294 DURUŞMA KAYDEDİLDİ
IPI raporunda, 2021’de en az 241 gazetecinin yer aldığı 135 farklı dava dosyasının görüldüğü toplam 294 duruşma kaydetti. Gazetecilerin suçlu bulunarak ceza aldığı toplam 16 davada 28 gazeteciye toplam 83 yıl hapis cezası verildi. Hüküm verilen 16 davanın yarısından fazlasında (9 dava), gazeteciler örgüt suçlamalarından hüküm giydi, iki davada ise cumhurbaşkanına hakaret suçlamasından ceza verildi. Bu iki suçlama ceza verilen davalar arasında en çok yer alan ilk iki suçlama oldu.
IPI’ın kaydettiği dava verilerine göre, 294 duruşmanın toplam 38’i (yüzde 12) sanıkların bir kısmı veya tamamının beraatı ile sonuçlandı. Bu duruşmalarında 16'sında (yüzde 5) ise sanıklar ceza aldı. Bu davalar içinde birden fazla sanığın yer aldığı 4 duruşmada ise sanıklara hem beraat hem ceza kararı verildi. 2021’de görülen duruşmalar çoğunlukla ertelendi. Kaydedilen duruşmaların yüzde 83’ü (244 duruşma) ileri bir tarihe ertelendi.
GAZETECİLERE ÖRGÜT SUÇLAMALARI
IPI tarafından kaydedilen 135 dava dosyasında, gazetecilere karşın en az 142 suçlama yer aldı. En yaygın suçlama, 142 davadan 68 dava ile suçlamaların yüzde 48’ini oluşturan örgüt üyeliği suçlamaları oldu. Bunu, 22 dava ile suçlamaların yüzde 15’ini oluşturan siyasiler, iş insanları ve diğer güçlü figürler tarafından açılan hakaret ve iftira suçlamaları takip etti. Ayrıca kategorize edilen, cumhurbaşkanına hakaret suçlaması ise suçlamalar arasında 13 kez yer alarak suçlamaların yüzde 10’unu oluşturdu.
