Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) Hukuk Birimi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) 25 Ocak 2022 tarihinde açıkladığı Deniz Yücel'in Türkiye kararını Büyük Daire’ye, Van İnfaz Hakimliğinin Nedim Türfent’in avukatları ile görüşmelerinin üç ay boyunca sınırlandırılması ve görüşmelerin gözlemlenerek kayıt altına alınması kararını da Anayasa Mahkemesine (AYM) taşıdı.
BÜYÜK DAİRE’YE ERDOĞAN’IN DENİZ YÜCEL HAKKINDAKİ AÇIKLAMALARI HATIRLATILDI
MLSA Hukuk Birimi, AİHM’in kararını, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ve hatta Mahkeme’nin kendi içtihatlarının doğru yorumlanmasına ve uygulanmasına dair şüpheler olduğu gerekçesiyle tekrar incelenmesi için Büyük Daire’ye taşıyor. Büyük Daire’ye yapılan itirazda 18. madde ihlali başta olmak üzere AİHM’in Deniz Yücel başvurusunun esas noktaları olan 5. madde 3. paragraf ve 5. madde 4. paragraf yönünden ayrıca değerlendirme yapması gerektiği belirtildi.
AİHM’in Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş kararlarına atıf yapılan itirazda, Mahkeme’nin Deniz Yücel’in tutukluğunun arkasında siyasi motivasyonlar olduğu gerçeğini görmezden geldiği belirtilerek Yücel’in tutukluğunun Türkiye’deki muhalif gazetecilere gözdağı vermek ve o dönemde gergin olan Almanya- Türkiye ilişkilerinde aynı zamanda Almanya vatandaşı olan Deniz Yücel’i bir şantaj aracı olarak kullanmak gayesi olduğuna dikkat çekildi.
AİHM’in Deniz Yücel kararına şerh düşen Hakim Koskelo’nun da dikkat çektiği, Recep Tayyip Erdoğan’ın Yücel hakkında “Alman ajanı”, “PKK temsilcisi” ve “Deniz Yücel ben bu makamda olduğum sürece asla iade edilmeyecek” ifadelerine yer verilen itirazda, Yücel’in tutuklanmasına ve tutukluluğun devam ettirilmesine hükümet tarafından mantıklı ve somut hiçbir gerekçe sunulamamasına rağmen AİHM’in 18. madde bağlamında ihlal kararı vermeyerek başvurunun esasını göz ardı ettiği belirtildi.
YÜCEL’İN SAVUNMA HAKKININ DA İHLAL EDİLDİĞİ GÖRMEZDEN GELİNDİ
Başvuruda Büyük Daire’ye Erdoğan’ın “ajan-terrörist” olduğuna dair Deniz Yücel hakkında görüntü ve belgeler olduğu iddiasına rağmen avukatlarının soruşturma dosyasına erişmelerine müsaade edilmediği ve daha sonra soruşturma dosyasında yalnızca Yücel’in die Welt için yazdığı haber ve makalelerin suçlamalara konu edildiğinin ortaya çıktığı da hatırlatılarak Yücel’in savunma hakkının ihlal edildiğine dair mahkemenin ihlal kararı vermemesinin bir hata olduğu savunuldu.
Mahkeme’nin Yücel’in tutukluluğuna, tutuklanmasından birkaç yıl önce, Almanya’da yayımlanmak üzere ve Almanca yazılmış haberlerin gerekçe gösterildiği ve bu makalelerin de tutukluluğu meşrulaştırmak amacıyla yanlış çeviriler ile dosyaya eklendiği gerçeğini görmezden geldiği ve bu bağlamda ihlal hükmü kurmayarak AİHS 5. madde 4. paragrafına ilişkin kendi içtihadından ayrıldığı belirtildi.
Yücel ve avukatlarının soruşturma dosyasının içeriğinden yalnızca sorgulamalarda sorulan sorulardan yola çıkarak haberdar olabildiği ve dolayısıyla mahkemenin adil yargılanmanın güvencesi olan silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama ilkelerinin bariz ihlali konusunda hüküm kurmayarak başvurunun esasını bir kez daha kaçırdığına dikkat çekildi.
‘AİHM, TÜRKİYE’DE GAZETECİLERİN SİYASİ SAİKLERLE TUTUKLANDIKLARI GERÇEĞİ İLE YÜZLEŞMELİ’
AİHM’in kararının Deniz Yücel’in keyfi ve hukuksuz bir şekilde tutuklandığını tescil etse de yetersiz olduğunu söyleyen MLSA Eş Direktörü Avukat Veysel Ok, “Deniz Yücel’in tutukluluğu sırasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere üst düzey yetkililerin açıklamaları, dosyadaki somut olgular ve şerh düşen hakimin not düştüğü noktalar ortada iken 18. madde ihlali bulunamaması mantık ile açıklanabilecek bir durum değil. AİHM, Türkiye’de özellikle muhalif gazetecilerin siyasi saikler tutuklanıp yargılandıkları gerçeği ile yüzleşmeli” ifadelerini kullandı. Av. Ok, Büyük Daire’nin Türkiye’de gazetecilik ve gazeteciler için çok önemli olan bu başvuruda AİHM’in hatasını düzeltmesini beklediklerini belirtti.
MLSA, NEDİM TÜRFENT’İN AVUKATLARI İLE GÖRÜŞMELERİNİN SINIRLANDIRILMASINI DA AYM’YE TAŞIDI
Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) Hukuk Birimi, Van İnfaz Hakimliğinin 13 Mayıs 2016 yılından bu yana gazetecilik faaliyetleri dolayısıyla parmaklıklar ardında olan Nedim Türfent’in avukatları ile görüşmelerinin üç ay boyunca sınırlandırılması ve görüşmelerin gözlemlenerek kayıt altına alınması kararını Anayasa Mahkemesine (AYM) taşıdı.
9 Mart 2022 tarihinde yapılan başvuruda Nedim Türfent’in yurt dışında da tanınan bir yazar ve şair olmasının yanında üretmeye devam eden bir gazeteci olduğuna dikkat çekilerek Türfent’in pandemi sırasında cezaevi koşulları hakkındaki haberi ve Selahattin Demirtaş ile mektuplar üzerinden gerçekleştiği söyleşi ile kamusal alandaki tartışmaları cezaevinden dahi etkilemeye devam ettiği belirtildi.
Yüksek Mahkemenin Türfent’in cezaevi koşullarına rağmen üretmeye devam eden bir edebiyatçı ve gazeteci olduğunu dikkate alması talep edilen başvuruda İnfaz Hakimliğinin yasa ile öngörülemeyen müdahalesi ile Türfent’in Anayasa ile garanti altına alınan ifade özgürlüğünün yanı sıra bilim ve sanat hürriyeti, haberleşme ve adil yargılanma haklarının yapılan orantısız müdahale ile ihlal edildiği belirtildi.
NE OLMUŞTU?
Van İnfaz Hakimliği, 7 Ocak’ta verdiği karar ile avukatların Nedim Türfent’e iletmek istediği notlara el konulmasına, Türfent’in avukatları ile görüşmelerinin üç ay süreyle sesli veya görüntülü olarak kaydedilmesine, görüşmelerde görüşmeyi izlemek için bir görevlinin hazır bulundurulmasına, görüşme sırasında her iki tarafın birbirine verdiği notlara, dosyalara, belgelere ve belge örneklerine el konulmasına ve görüşmelerin hafta içinde mesai saatlerinde olacak şekilde haftada bir gün ve bir saat ile sınırlandırılmasına hükmetmişti. Hakimlik, kararın gerekçesini, avukatının 7 Aralık 2021 tarihinde yaptığı bir ziyarette Türfent’e iletmek istediği yazılı notun “cezaevi güvenliğini tehlikeye atacağına” yönelik savcılık tespitine dayandırdı. Avukatının ilettiği notta, Türfent’in cezaevindeyken yazdığı şiirlerin akademik bir proje kapsamında çevrilmesi talebi bulunuyordu.
Kaynak: https://www.mlsaturkey.com/tr/mlsa-aihmin-deniz-yucel-kararini-buyuk-daireye-tasiyor/
