DEĞERLENDİRME
3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü gününü bir kez daha gazetecilere yönelik baskı ortamında karşılıyoruz. Haber takibi sırasında karşılaşılan engellemelerden sansüre, haber yaptıkları için haklarında dava açılan gazetecilerden şafak vakti operasyonlarla tutuklanan gazetecilere kadar baskı çemberi büyüyor.
Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) "Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi" sıralamasına göre Türkiye “Çok vahim” kategoride yer aldı. Sıralamada, Türkiye 180 ülke içerisinde 159’unucu sırada yer aldı. 2024 yılında 158’inci sırada olan Türkiye 2025 yılı içerisinde 1 sıra geriledi. Rapora göre Türkiye, ulusal düzeydeki olumsuz şartlar nedeniyle yeniden düşüş yaşadı ve "çok vahim" kategorisinde kaldı.
2025 yılının ilk dört ayında gazetecilere dönük hak ihlallerine ilişkin veriler bu raporu doğrular niteliktedir. Türkiye’de yılın ilk dört ayında 65 gazeteci gözaltına alınırken 25’i tutuklanmıştır. Bu vahim tablo Nisan ayında da sürmüştür. Nisan ayında 8 gazeteci gözaltına alınmış 1 gazeteci de polisler tarafından tehdit edilmiştir.
Gazetecilere dönük yargı kıskacı ise Nisan ayında artarak sürdü. Gazeteciler, adeta Nisan ayında bütün mesaisini adliye koridorlarında geçirdi. 8 gazeteci Saraçhane eylemleri takip ettikleri için, 12 gazeteci katledilen gazetecileri andıkları için yargılandı. Yine tutuklu yargılanan Necla Demir Arvas ve Welat Ekin’in duruşmaları Nisan ayında görüldü. 47 gazetecinin yargılandığı bu duruşmalarda 6 gazeteci toplamda 9 yıl 6 ay 4 gün ceza aldı.5 gazeteci hakkında yeni soruşturma açılırken 13 gazeteci hakkında süren soruşturmalar davaya dönüştü. 36 gazeteci halen cezaevinde kalmaktadır.
Yapılan yargılamalardan biri olan İsveçli gazeteci Joakim Medin’in davasına ayrı paranetez açmak gerekiyor. Medin’e yaptığı haberler ve paylaşımları gerekçe gösterilerek verilen 11 ay 20 günlük ceza Türkiye’de basın özgürlüğünün yok edilmesine dönük bir yargı darbesidir. Bu cezayı kabul etmiyor, derhal Medin’in bırakılmasını istiyoruz.
Nisan ayında sansürde hız kesmeden devam etmiş, X’in uyguladığı sansür ortaklığına maalesef Bluesky’da katılmıştır. Nisan ayında 172 sanal medya hesabı erişime kapatılırken 4 web sitesi de erişime engellendi.
3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü gününde bir kez daha talebimizi yineliyoruz; tutuklanan tüm meslektaşlarımız tahliye edilmeli. Gazetecilik suç değildir asıl olarak onu yargılamak suçtur! Basın özgür olmadan özgür ve demokratik bir toplumdan söz edilemez.
